HAFTANIN GÜNDEMİ
Rusya-Batı Savaşı
4 Aralık 2022 tarihinde Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr
Lukaşenko, Belaruslu ve Rus askerlerin her türlü saldırganlığı
püskürtmek için tek bir ordu gibi uyum içinde hazırlık
çalışmaları yaptığını söyledi. Rus ve Belarus silahlı
kuvvetlerinin sınırlarından gelebilecek olası saldırıları
püskürtmeye hazırlandığını söyleyen Lukaşenko, ‘‘Biz, bugün
tek bir grup, tek bir ordu olarak hazırlanıyoruz. Herkes bunu
biliyor, biz saklamadık ve modern dünyada saklamak
imkansız” ifadelerini kullandı. Seferberlik kapsamında silah
altına alınan üç yüz binden fazla Rus askerinden bazıları Birlik
Devleti anlaşması kapsamında Belarus’ta eğitiliyor.
ABD yönetiminin İran özel elçisi Robert Malley, Bloomberg’e
verdiği demeçte, İran’ın nükleer anlaşmayı sürdürmekle
ilgilenmediğini ve ABD’nin İran’ın Rusya’ya silah tedarikini
caydırmak ve kesintiye uğratmak da dahil olmak üzere başka
konulara odaklanacağını söyledi.
5 Aralık 2022 tarihinde Ukrayna, Moskova’ya 200 kilometre
mesafedeki Ryazan şehrindeki havaalanı dahil, ülkenin iç
bölgelerinde bazı havaalanlarını hedef alan İHA saldırıları
düzenledi. İngiliz gazetesi The Guardian, Moskova’nın,
Ukrayna tarafından geliştirilen insansız hava araçları tarafından
saldırıya uğrayabileceğini iddia etti. Ukrayna Silahlı Kuvvetleri,
Sibirya da dahil olmak üzere Rusya’daki hedeflere
saldırabileceklerini bildirdi.
6 Aralık 2022 tarihinde İlk kez Fransa’nın dillendirdiği
“Rusya’nın Ukrayna’da işlediği savaş suçlarını yargılayacak bir
mahkeme” kurma iddiasına ABD’den destek geldi. Dışişleri
Bakanı Anthony Blinken konuyla ilgili müzakerelere
başladıklarını söyledi.
7 Aralık 2022 tarihinde Rusya İnsan Hakları Konseyi
toplantısında konuşan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin,
dünyada nükleer savaş tehdidinin arttığını ifade ederek,
Rusya’nın hiçbir halükarda nükleer silah kullanan ilk taraf
olmayacağını vurguladı.
CNN’in haberine göre, Pentagon eldeki diğer mühimmat
stoklarının azalması durumunda Ukrayna’ya misket bombası
tedarik edilmesini değerlendirecek.
Pentagon yönetimi Ukrayna’nın uzun menzilli silah
geliştirmesine mani olmadıklarını açıkladı. Savunma Bakanı
Austin’den bu yönde bir açıklama gelirken, Dışişleri Bakanı
Blinken da bununla birlikte Washington’un Ukrayna’yı Rus
topraklarına saldırı düzenlemesi için cesaretlendirmediğini
söyledi.
ABD Senatosu Ukrayna’ya 800 milyon dolarlık yeni askeri
yardıma onay verdi.
Time dergisi, Ukrayna Devlet Başkanı Volodımir Zelenskiy’i
“Yılın Kişisi” seçti. Zelenskiy seçimi kapakta “Yılın Kişisi:
Volodımir Zelenskiy ve Ukrayna’nın Ruhu” ifadeleriyle
duyuruldu.
Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA) Genel Müdürü
William Walsh, Batılı ülkeleri Rusya üzerinden uçuşların
yeniden başlaması için hazırlanmaya çağırdı. IATA başkanı,
havayolları üzerindeki mali yükü azaltmak için Rusya
üzerinden uçuşların yeniden başlatılmasının şart olduğunu
savundu.
8 Aralık 2022 tarihinde Almanya Başbakanı Olaf Scholz
bundan sonra Rus enerji kaynaklarına bel bağlamayacaklarını
söyledi.
AB Diplomasi Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, AB ülkelerini
2025 yılına kadar askeri harcamalarını % 30 artırmaya çağırdı.
Politico dergisine bir söyleşi veren Ukrayna lideri Vladimir
Zelenskiy ülkesi için “barış zamanının” 2023’te gelebileceğini
söyledi.
Türkiye’nin en büyük rafinerisi STAR, Rus Ural petrolü ithalatını
tamamen durdurdu.
Bişkek’te düzenlenen Avrasya Ekonomik Birliği Zirvesi’nin
ardından basın toplantısı düzenleyen Vladimir Putin,
Ukrayna’da çözümün muhtemelen zor olacağını ve zaman
gerektireceğini, fakat öyle ya da böyle bu sürecin tüm
katılımcılarının sahada ortaya çıkan gerçeklikleri kabul etmesi
gerekeceğini vurguladı.
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, “Mevcut durumda harekatın
ne zaman sona ereceğini yüzünüz morarana kadar
tartışabilirsiniz. Zelenskiy ise tüm bunların ne zaman
bitebileceğini biliyor; eğer istersen tüm bunlar yarın bitebilir”
diye konuştu.
Rusya Dışişleri Bakanlığı, ABD’nin açıkladığı yardım
miktarlarına bakarak Ukrayna’daki çatışmayı en azından
2025’e kadar uzatmak istediği sonucuna vardıklarını açıkladı.
ABD senatosunun uluslararası ilişkiler komitesi Rusya’nın
Ukrayna’ya karşı faaliyetlerini “soykırım” olarak tanıdı.
Bloomberg ajansı Hindistan Başbakanı Narendra Modi’nin
Vladimir Putin’le her yıl gerçekleştirdiği görüşmeyi bu yıl iptal
ettiğini ileri sürdü. Ajansa göre, Hindistan başbakanının
kararının ardında “nükleer silah kullanma tehdidi” var.
9 Aralık 2022 tarihinde Vladimir Putin “Özel askeri operasyon
planlandığı gibi devam ediyor, her şey istikrarlı, kafamızda
soru işaret ya da problem yok.” açıklaması yaptı.
Bulgaristan, Ukrayna’ya ilk kez silah yardımında bulunacak.
Yardımın içeriği devlet sırrı kapsamında olduğu için
açıklanmadı.
Bu hafta misket bombası, nükleer bomba, silah yardımı, askeri
harcamalar arttırılsın, uluslararası savaş mahkemesi gibi
konular ön plana çıktı ve bütün bunlar olumsuz senaryoların
habercisidir. Vladimir Putin, Dmitriy Peskov’un son
açıklamalarına bakılarak Rusya’nın Ukrayna’nın doğusundaki
mevcut durumu veya kendi işgal ettiklerini korumaya
odaklandığını söyleyebiliriz.
ORTA ASYA, SİNCAN UYGUR ÖZERK BÖLGESİ,
MOĞOLİSTAN
I. KAZAKİSTAN
A. Dış Politika
Kazakistan Cumhurbaşkanı Yunanistan Dışişleri
Bakanını Kabul Etti
5 Aralık 2022 tarihinde Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım
Comart Tokayev Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikolas Dendias’ı
kabul etti. Görüşmede iki ülke ve AB-Kazakistan ilişkileri ele
alındı. 05.12.2022, akorda.kz, Kazakistan
Cumhurbaşkanı Tokayev Litvanya Dışişleri Bakanını
Kabul Etti
7 Aralık 2022 tarihinde Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım
Comart Tokayev Litvanya Dışişleri Bakanı Gabrielius
Landsbergis’i kabul etti. Görüşmede ikili ve bölgesel işbirliği
imkanları ele alındı. 07.12.2022, akorda.kz, Kazakistan
II. KIRGIZİSTAN
A. Dış Politika
Cumhurbaşkanı Çin Başbakan Yardımcısını Kabul Etti
8 Aralık 2022 tarihinde Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır
Caparov Çin Halk Cumhuriyeti Başbakan Yardımcısı Hu
Chunhua’yı kabul etti. Görüşmede ikili ilişkilerin çok yönlü
meseleleri ele alındı. Cumhurbaşkanı Caparov Çin-KırgızistanÖzbekistan demiryolu projesinin önemine dikkat çekti.
08.12.2022, president.kg, Kırgızistan
4 – 10 Aralık 2022
Avrasya Ekonomik Birliği Yüksek Kurulu Toplantısı
Yapıldı
9 Aralık 2022 tarihinde Bişkek’te Avrasya Ekonomik Birliği
Yüksek Kurulu toplantısı yapıldı. Toplantıya Kazakistan,
Kırgızistan, Rusya ve Belarus Cumhurbaşkanları, Ermenistan
ve Özbekistan Başbakanları katıldı. Toplantı sonunda 15
anlaşma imzalandı. Toplantı sonunda Vladimir Putin ve Nikol
Paşinyan ikili görüşme yaptı. Toplantı öncesinde Özbekistan
Cumhurbaşkanı Şavkat Mirziyoyev’in Kırgızistan’a 10 Aralık’ta
resmi ziyaret gerçekleştireceği bildirilmişti. Daha sonra
ziyaretin ertelendiği açıklandı. Özbekistan Başbakan
Yardımcısı ve Enerji Bakanı Zhorabek Mirzamakhmudov,
Rusya, Özbekistan ve Kazakistan arasında üçlü bir gaz
birliğinin akdedilmesine ilişkin haberlere yaptığı yorumda
ülkesinin Moskova ile gaz anlaşması imzalansa bile siyasi bir
değişiklik almayacağını, bunun sadece ticari sözleşmelerden
biri olacağını söylediğini bildirdi. Özbek Bakan, ‘‘Diğer
ülkelerden gaz ithal ederken, onlarla sadece ticari sözleşmeler
temelinde işbirliği yapıyoruz. Gaz karşılığında siyasi şartları
asla kabul etmeyeceğiz” dedi. Özetle Özbekistan Rusya’nın
birlik teklifini reddetmiş oldu. 09.12.2022, president.kg,
Kırgızistan
III. ÖZBEKİSTAN
A. Türkiye İle İlişkiler
Cumhurbaşkanı Mirziyoyev Türkiye İle İmzalanan
Savunma İşbirliği Anlaşmasını Onayladı
8 Aralık 2022 tarihinde Özbekistan Cumhurbaşkanı Şavkat
Mirziyoyev Türkiye ile savunma alanında imzalanan işbirliği
anlaşmasını onayladı. Söz konusu anlaşma savunma sanayi
başta olmak üzere pekçok konuda işbirliği imkanı sunuyor.
08.12.2022, uzdaily.uz, Özbekistan
4 – 10 Aralık 2022
IV. TÜRKMENİSTAN
A. Dış Politika
Türkmenistan Cumhurbaşkanı Katar’a Ziyaret
Gerçekleştirdi
Türkmenistan Cumhurbaşkanı Serdar Berdimuhamedov 4
Aralık 2022 tarihinde Katar’a günü birlik ziyaret
gerçekleştirdi. Cumhurbaşkanı Berdimuhamedov Katar Emiri
Tamim bin Hamad al-Tani, Başbakan Halid bin Halif bin
Abdulaziz al-Tani, Uluslararası Futbol Federasyonu Başkanı
Gianni İnfantino ile ayrı ayrı görüştü ve Dünya Futbol
Şampiyonası maçını izledi. 04.12.2022, turkmenportal.com,
Türkmenistan
Türkmenistan ve Azerbaycan Meclis Başkanları İşbirliği
Mutabakat Zaptı İmzaladılar
Azerbaycan Meclis Başkanı Sahiba Gafarova 7 Aralık 2022
tarihinde Türkmenistan’a resmi ziyaret gerçekleştirdi.
Türkmenistan Meclisi’ne hitap eden Gafarova, Türkmenistan
Meclis Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov, Cumhurbaşkanı
Serdar Berdimuhamedov ile ayrı ayrı görüştü. İki ülke
parlamentoları arasında işbirliği mutabakat zaptı imzalandı.
07.12.2022, turkmenportal.com, Türkmenistan
Türkmenistan ve Rusya 15 Anlaşma İmzaladı
6-7 Aralık 2022 tarihlerinde Türkmenistan Başbakan
Yardımcısı Raşid Meredov başkanlığındaki Türkmen heyeti
Rusya’ya ziyaret gerçekleştirdi. Moskova’da 12. RusyaTürkmenistan Hükümetlerarası Ekonomik İşbirliği Komisyonu
toplantısı yapıldı. Heyetler arası yapılan görüşmelerden sonra
7 Aralık 2022 tarihinde iki ülke arasında 15 işbirliği anlaşması
imzalandı. 07.12.2022, turkmenportal.com, Türkmenistan
4 – 10 Aralık 2022
V. MOĞOLİSTAN
A. İç Politika
Moğolistan’da Rüşvet Skandalı Patladı, Halk Meclis
Binasını Bastı
Moğolistan’da patlak veren kömür ihracatı krizi ve rüşvet
skandalı halkı sokağa döktü. 5 Aralık 2022 tarihinde
protestocular hükümet binasına girdi. Yerel basın,
Moğolistan’dan ihraç edilen kömür miktarının Çin’in
aldığından farklı olduğunu bildirdi. Moğol protestocular,
kömür hırsızlığına karışanların isimlerinin açıklanmasını talep
ediyor. Çin Halk Cumhuriyeti’nde kömür hırsızlığına
karışanların idam edildiği ve bu olaya karışan Moğol
yetkililerin isimlerinin yer aldığı bir listenin gönderildiği
kaydedildi. 05.12.2022, haberrus.ru, Rusya
KAFKASYA
I. AZERBAYCAN
A. Dış Politika
Azerbaycan Cumhurbaşkanı Türkmenistan Başbakan
Yardımcısını Kabul Etti
5 Aralık 2022 tarihinde Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham
Aliyev Türkmenistan Başbakan Yardımcısı Raşid Meredov’u
kabul etti. Görüşmede ikili ilişkilerin perspektifleri üzerine
görüş alışverişi yapıldı. 05.12.2022, azertag.az, Azerbaycan
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev Dağıstan
Başkanını Kabul Etti
6 Aralık 2022 tarihinde Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham
Aliyev Dağıstan Başkanı Sergey Melikov’u kabul etti.
Görüşmede ikili ilişkilerin seviyesinden duyulan memnuniyet
dile getirildi. Cumhurbaşkanı Aliyev Rusya’nın bölgesel
yönetimleri ile her yönlü ilişkilerini geliştirmeye devam
edeceklerini vurguladı. 06.12.2022, azertag.az, Azerbaycan
Cumhurbaşkanı Aliyev Arnavutluk Başbakanı İle
Görüştü
8 Aralık 2022 tarihinde Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham
Aliyev Arnavutluk Başbakanı Edi Rama ile görüştü. Bakü’de
yapılan ikili görüşmede iki ülke ilişkilerinin gündeminde olan
meseleler, Cumhurbaşkanı Aliyev’in Arnavutluk’a yaptığı
ziyaretin sonuçları ele alındı. Görüşmeler daha sonra
heyetlerin katılımı ile devam etti. 08.12.2022, azertag.az,
Azerbaycan
B. Türkiye İle İlişkiler
Cumhurbaşkanı Aliyev Türkiye Savunma Bakanını Kabul
Etti
5 Aralık 2022 tarihinde Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham
Aliyev Türkiye Savunma Bakanı Hulusi Akar başkanlığındaki
Türk heyetini kabul etti. Görüşmede iki ilişkiler, ortak askeri
tatbikat meseleleri ele alındı. 05.12.2022, azertag.az,
Azerbaycan
II. ERMENİSTAN
A. İç Politika
Ermenistan Parlamentosu İçişleri Bakanlığı Oluşturma
Meselesini Görüştü
9 Aralık 2022 tarihinde Ermenistan Parlamentosu İçişleri
Bakanlığı’nın oluşturulması meselesini görüştü. Polis hizmeti,
göç ve afeti bünyesinde barındıracak İçişleri Bakanlığı 2002
yılında Cumhurbaşkanı Robert Koçeryan tarafından
feshedilmişti. 09.12.2022, azatutyun.am, Ermenistan
B. Türkiye İle İlişkiler
Rubinyan: Ermenistan ve Türkiye Yakında Doğrudan
Uçak Kargo Taşımacılığını Başlayacak
Ermenistan’ın Türkiye ile ilişkilerin normalleştirilmesinden
sorumlu özel temsilcisi Ruben Rubinyan yakın zamanda söz
konusu iki ülke arasında doğrudan uçak kargo taşımacılığının
başlayabileceğini bildirdi. Kasım ayında yapılan toplantıda bu
konunun ayrıntılarının ele alındığını bildiren Rubenyan,
Margara Köprüsü’nün onarımından sonra iki ülke arasında
üçüncü ülke vatandaşlarının geçişine de izin verileceğini
belirtti. Görüşmelerin üçüncü etabında iki ülke arasında
4 – 10 Aralık 2022
doğrudan ticaretin yapılması konusu var. 09.12.2022,
azatutyun.am, Ermenistan
4 – 10 Aralık 2022
BELARUS
A. Türkiye İle İlişkiler
Erdoğan, Gazprom Başkanı İle Doğalgaz Merkezini
Görüştü
9 Aralık 2022 tarihinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip
Erdoğan, Rus enerji devi Gazprom Başkanı Aleksey Miller ile
Takya’ya kurulması planlanan gaz dağıtım merkezi oluşturma
planlarını görüştü. Vahdettin Köşkü’nde yapılan görüşmede
Türkiye’de gaz merkezi oluşturulması ihtimallerinin yanı sıra
Rus gazının Türkiye’ye arzı konuları ele alındı. 09.12.2022,
haberrus.ru, Rusya
02:00
News
SİYASET
SİYASET
SİYASET
SİYASET
SİYASET
SİYASET
