Türkiye 14 Mayıs 2023 Pazar günü cumhurbaşkanı ve 28. cumhurbaşkanı ile birlikte parlamento seçimleri için sandığa gitmeye hazırlanıyor. Seçimlerde oy pusulaları nasıl olacak?
Cumhurbaşkanı adayları kimler?
Orbit - Bu seçimde cumhurbaşkanı ve yeni Meclis üyeleri 5 yıllığına seçilir.
Pusuladaki sıralamaya göre seçimlerde cumhurbaşkanı adayı olarak Recep Tayyip Erdoğan, Muharrem İnce, Kemal Kılıçdaroğlu ve Sinan Oğan yer alacak.
151 BAĞIMSIZ ÜYE BULUNMAKTADIR
Türkiye'deki parlamento seçimlerinde 24 siyasi parti ve 151 bağımsız milletvekili adayı yer alacak.
Bazı siyasi partiler " Cumhur", " Millet", " Ata", " Emek ve Özgürlük " ve " Sosyalist Güçler Birliği" adı altında 5 farklı ittifakla oy kullanma kararı aldı.
Bu bağlamda seçimlere "Cumhur İttifakı" adı altında AKP, MHP, BBP ve Yeniden Refah partisi katılıyor.
"Millet İttifakı" CHP, İYİ Parti, Saadet Partisi, İstikbal Partisi, Demokrat Parti (DEVA Partisi) ve Demokrat Parti tarafından kuruldu.
Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi (Yeşil Sol) ve Türkiye İşçi Partisi (TİP) "İş ve Özgürlük İttifakı" adı altında yarışıyor. Anayasa Mahkemesi'nde kapatılması beklenen HDP, Yeşil Sol listesine aday oluyor.
Zafer Partisi ve Adalet Partisi "Ata" İttifakı adı altında, Türkiye Komünist Partisi, Türkiye Komünist Hareketi ve Sol Parti ise "Sosyalist Güçler İttifakı" adı altında seçilir.
TÜRKİYE, 87 SEÇİM BÖLGESİ
AKP, BBP, Hak ve Özgürlükler Partisi, Halk Kurtuluş Partisi, Ev Partisi, Halk Partisi, MHP, Sol Parti, Türkiye Komünist Hareketi, Türkiye Komünist Partisi, Ev Partisi, Yeniden Refah Partisi, Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi 87 seçim bölgesinin tamamında yer alıyor.
CHP 80, İYİ Parti 78, Zafer Partisi 75, Yenilik Partisi 74, Genç Parti 72, Adalet Partisi 67, Anavatan Partisi 63, Birlik Partisi 59, Türkiye İşçi Partisi 55, Ulusal Sokak Partisi 49, Adalet Birlik Partisi 47 seçim çevresinde oy verin.
PARTİLER, SEÇİME KATILMADIKLARI ÇEVRELERDE SEÇİM KURULU ÜYELERİNİ SUNAMAZLAR.
Oy sayımını gerçekleştirecek olan sandıkların oluşturulması konusunda yeni bir karar alındı.
Seçimlerin temel hükümleri ve Seçmen Kütüğü Kanunu'nun ilgili maddesine göre, son seçimlerde yasama meclislerinden birine listesinden en az bir üyesi seçilen veya bu il ve ilçede teşkilatlanan YSK tarafından adı ve ilanı yapılan siyasi partilerin, Seçmen Kütüğü Kanunu'nun ilgili maddesine göre, Seçmen Kütüğü Kanunu'nun ilgili maddesine göre, Seçmen Kütüğü Kanunu'nun ilgili maddesine göre, Seçmen Kütüğü Kanunu'nun ilgili maddesine göre, Seçmen Kütüğü Kanunu'nun ilgili maddesine göre, Seçmen Kütüğü Kanunu'nun ilgili maddesine göre, Seçmen Kütüğü Kanunu'nun il ve ilçe seçim kurullarında bir temsilci bulundurma hakkı. Yasaya göre seçime katılmayan partilerin bu organlarda temsilci bulundurma hakkı sona eriyor.
YSK, bu madde çerçevesinde bu konudaki başvurulara ilişkin bir karar almıştır. Buna göre, bazı seçim bölgelerinde seçime katılmayan partilerin bu organlarda temsilcileri olamaz. Ysk'nın nihai kararı ile bu yönetmelik yurtdışındaki sandık merkezleri için de geçerli olacak.
FERMUAR MODELİ UYGULANAN İLLER
Milletler İttifakı'nı oluşturan CHP ve İYİ parti, sözde "fermuar modeli" altında 16 ilde ortak adaylar oluşturdu. Bu illerden İsimlerdiyaman, Hakkari, Çorum, Rize, Erzincan, Van, Batman, Bartın ve Düzce olmak üzere 9 il CHP listesi, Gümüşhan, Bitlis, Aksaray, Yozgat, Bayburt, Muş ve Çankırı olmak üzere 7 il iyi parti listesinden seçilmiştir.
CHP ve İYİ parti yetkililerinin ysk'ya başvurusu, ittifak partilerinden birinin seçileceği yerler için hazırlanan oy pusulalarında "parti logosundaki ittifakın adı"nın hazırlanması talebi ile reddedildi. Buna göre sadece bu 16 ilde sandık başına gidecek olan CHP ve İYİ parti ittifak yazısı altında pusulada değil kendi logosu ve listesiyle yer alacak. Aynı karar, ittifak taraflarından sadece birinin seçildiği bölgelerdeki diğer ittifaklar için de geçerli olacaktır.
191.884 KUTU KURULDU
Türkiye'de 973 ilçede, 1094 İlçe Seçim Kurulunda 191 bin 884 sandık kurulacak.
Yurt içinde ve yurt dışında toplam 64 milyon 113.941 seçmen oy kullanacak. Almanya'da 4.904.672 seçmen ilk kez oy kullanacak. Tutuklu ve hükümlü seçmen sayısı 53.172'dir.
Kahramanmaraş'ta meydana gelen depremlerden etkilenen seçmenler adres kayıtlarını aldı. Seçmenler adres kaydını aldıkları her yerde oy kullanacaklar, oylar o seçim bölgesi için sayılacak. Deprem bölgesinden yaklaşık 133 bin seçmen kayıtlarını diğer illerde aldı.
Deprem bölgesinde faaliyetlerin hangi aşamada olduğunu takip edebilmek için YSK çalışanları ve üyeleri bölgede incelenmeye devam ediyor. Bölgeyi araştıran komite üyeleri, sandıkların kurulacağı alanlarda ve varsa sorunların çözümü için gerekli çalışmaları yapıyor.
YURT DIŞI SEÇİMLERİ
75 ülkede sandık, yurtdışında ise 156 misyon kuruldu.
27 Nisan 2023 Perşembe günü gümrük ve dış temsilciliklerde oylama başlayacak. Gümrük kapısında oylama 14 Mayıs 2023 Pazar günü saat 17.00'de sona erecek. Yurt dışında oylama 9 Mayıs'ta sona eriyor. Yurt dışında kayıtlı seçmenler resmi tatil günleri de dahil olmak üzere 24 saat oy kullanabilirler.
gümrükte 4 bin 671 gümrük kasası kuruldu. 3.416.98 seçmen yurt dışında oy kullanacak. Yurtdışında ilk kez seçmen sayısı 277.646'dır.
OYLAMA SAATLERİ 08.00-17.00
08.00-17.00 saatleri arasındaki oylama süreleri tüm yurtta geçerlidir. Oy verme süresi gelmiş olmasına rağmen sandıklarda oy kullanmalarını bekleyen seçmenler varsa, seçim komitesi başkanı, seçmenleri saydıktan ve kimliklerini aldıktan sonra sırayla oy kullanmalarına izin verecektir. CSU tarafından belirlenen bitiş saatinden sonra gelen seçmenler oy kullanamazlar.
Sandık başına gelen seçmen, T.C. kimlik numarası ile nüfus cüzdanı, resmi makamlarca düzenlenen soğuk damgalı nüfus cüzdanı, pasaport, evlilik cüzdanı, askerlik belgesi, ehliyet, hakim ve savcılara ve üyelere verilen meslek kartı yüksek yargı Makamından çekinmeden kimliğini ortaya koyan avukat, noter ve askeri kimlik, cumhurbaşkanına resmi belgelerden birini verecek ve seçmen numarasını belirtecektir. Bu belgelerden birine sahip olmayanlar oy kullanamazlar.
HANGİ DURUMLARDA OYLAR GEÇERSİZ OLUR?
Seçmenler, cumhurbaşkanı ve milletvekilleri için seçtikleri iki ayrı oy pusulasını zarf içinde sandığa atacaklar. Her şeyden önce, cumhurbaşkanı seçimi için oy pusulaları sayılır ve bölünür.
Bir seçim türüne ait zarftan çıkan oy pusulalarının geçersiz olması, diğerinin geçersiz sayılmasını gerektirmez.
Aynı ittifaka katılmayan birkaç ittifak, parti veya adayın " evet " veya" tercih" mührü ile işaretlenmemesi halinde oylar geçersizdir.
Oy pusulasının bütünlüğünü etkileyecek şekilde oy pusulasının yırtılması veya yırtılması ve mühür hariç veya pusuladaki mühür yerine özel bir işaret, isim, imza damgası veya parmak izi basılması kullanılan oylamayı iptal edecektir.
Ayrıca, oy pusulası açıkça karalanmış, çizilmiş veya işaretlenmişse veya zarftan işaret görevi görmesi amaçlanan bir madde görünüyorsa oylar geçersizdir.
SANDIKLARDA EN FAZLA 25 KİŞİ OY KULLANABİLİR.
Hastalıkları veya sakatlıkları nedeniyle yatağa bağımlı olan uygun seçmenler için cumhurbaşkanlığı seçimi ilk kez 24 Haziran 2018'de 27 Mayıs'ta yapıldı. Parlamento seçimlerinde kullanılan "gezici sandıklar" üçüncü kez 14 Mayıs'ta yürürlüğe girecek. Gezici sandıklar sadece il ve ilçe merkezlerinde yapılabilmekte, gezici sandıkta en fazla 25 seçmen oy kullanabilmektedir. 421 ilçede kurulacak seyyar sandıklarda 6 bin 215 seçmen oy kullanacak.
Ayrıca bu seçimde görme engelliler için hazırlanan şablonla oy kullanacak her sandığa ilk kez bir şablon gönderilecek.
SEÇİM PLANI nasıl İŞLEYECEK?
Ysk'nın seçim takvimine göre seçmen bilgilendirme kağıtlarının dökümü ve dağıtımı başladı. Süreç, sandıkta görev yapacak siyasi partilerin üye listelerini de ilçe seçim kurulu başkanına devretmeye başladı. YSK milletvekili adaylarının kesin listesi 19 Nisan'da açıklandı. Bir sonraki oy pusulası böyle işliyor:
27 Nisan: yurt dışında oylama gümrük kapılarıyla başlar.
4 Mayıs: Propaganda özgürlüğü ve bazı seçim yasakları başladı.
7 Mayıs: Radyo ve televizyon propagandası başlıyor. Seçmen bilgilendirme kağıtlarının seçmenlere dağıtımı tamamlanacak.
Yurt dışında oylama 9 Mayıs'ta sona eriyor.
13 Mayıs: seçim propagandası saat 18.00'de sona eriyor.
14 Mayıs: Seçim Günü. Oy kullanma yasakları saat 24.00'te sona eriyor. Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ön sonuçları saat 23.59'a kadar açıklanacak.