Türklerde inovasyon tarihi kitapta toplandı!

“Türklerde inovasyon, Buluş ve Arayışlar” kitabı Türkiye Ar-Ge ve inovasyon ekosisteminin kökenlerine ışık tutan bir referans eser. Kitap, Sistem Global öncülüğünde tarih akademisyenleri ve arşiv uzmanlarıyla birlikte üç seneyi geçen yoğun bir çalışmanın sonucunda ortaya çıkmış. Türklerde inovasyon tarihi kitapta toplandı!

Ahmet Ergün ve Mehmet Akif Terzi kaleme aldı

Tıbbi tedavilerden gastronomiye, silah teknolojisinden ulaştırma araçlarına, coğrafi haritalardan eğitim sistemine kadar birçok alanda yapılan girişim denemelerini ve yenilikçi gelişmeleri kronolojik bir sunumla, arşiv kaynaklan eşliğinde gözler önüne seren eser, inovasyon kavramının ekonomik, sosyolojik, teknolojik ve kültürel boyutlarına dikkat çekiyor. T.C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri’nde görevli araştırmacılar Ahmet Ergün ve Mehmet Akif Terzi tarafından kaleme alman kitabı merak edenler turklerdeinovasyon.com sitesinden ulaşabilir.

Türkiye Cumhuriyeti’nin kendisi bir inovasyondur

Kitabın hazırlık sürecinde 200 bine yakın arşiv belgesinin tarandığını ve konuyla ilgisi olabileceği düşünülen 2 bin kadar belgenin görüntüsünün alınarak bunlar arasından 150 tanesinin kitaba dahil edildiğini dile getiren yazar Ahmet Ergün, inovasyon kelimesinin tarihinin çok daha eskilere dayandığına dikkat çekiyor. “İnovasyon kavramı, Türkiye gündemini 2000’lerin ortalarından itibaren meşgul etmeye başladı. Ancak inovasyon, 1900’lü yılların başından bu yana özellikle gelişmiş ülkelerin gündeminde. Yabancı gazete ci David Judson inovasyon hakkında şunları söylüyor: inovasyon Türkiye için yeni değil. Osmanlı imparatorluğu inovasyon dolu. Türkiye Cumhuriyeti’nin kendisi bir inovasyondur.” şeklinde konuşan Ergün, bu kitabın birçok alanda ilkleri ortaya koyan Selçuklu ve Osmanlı Devleti’nin yaptıklarını göstermek adına önemli bir kaynak olduğunu söylüyor. Baü’nın yaklaşık iki yüz yıldır bizi bize unutturmaya çalıştığını belirten Ergün, “Bir millet ardı ardına kurduğu devletlerle dünya tarihinin bin yılma damga vurmuş ise bunun tesadüfen olduğu söylenemez. Geniş bir coğrafyada uzun zaman hakimiyet kurup yönetmek aynı zamanda çağdaşlarından teknolojik, sosyo-kültürel ve ekonomik olarak üstün olmayı gerektirir. Biz bu düşünce ile yola çıkarak tezimize dayanak teşkil edecek örnekleri tespit etmeye çalışük.” diyor. Kitabın içeriği hakkında bilgiler paylaşan Ergün şöyle devam ediyor: “Literatüre girmiş birçok olayın anlatanında çağdaş yazarlardan alıntılar yapük. Mesela Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesi’nden aktardığımız uçma denemelerinin belgelerini maalesef bulamıyoruz. Selçuklu ve Osmanlıların çağdaşlarıyla arasındaki gelişmişlik düzeyinin temelinde eğitim olduğunu fark ederek Selçuklulardan Osmanlılara geçen medrese sistemini ele aldık. Bunun beraberinde getirdiği sağlık sistemi, askeri yapılanma ve teknoloji üzerinde durulmaya değer konulardı. Tabii bunun bir de ekonomik boyutu vardı. Osmanlıların ekonomik sistemi basit gibi görünse de hala tam anlamıyla çözümlenebilmiş değil. Ama mihenk noktası halk kitleleri arasında ‘ eşit dağılımında yatıyor. Kitabın girişinde bu sınıflandırmaya dikkat ederek konuları ele aldık. On altıncı yüzyıldan itibaren de kronolojik olarak konu gözetmeksizin dikkatimizi çeken S? konulara yer verdik. Osmanlı döneminde mimar ibrahim’in m. Ahmed döneminde yapüğı ilk denizaltı denemesi, ilk makineli gemimiz olan Buğ gemisi, Hüseyin Haki Bey’in arabalı vapurları önemli kınlımlar. Tıp alanında ise Akşemsettin ilk defa mikrop meselesini ortaya atmış ve hastalıkların bu yolla bulaştığı fikrini öne sürmüş. Osmanlı ordusunun kullandığı havanlar, genellikle kabul edilen rivayete göre, ilk defa etkili bir silah olarak İstanbul kuşatmasında Haliç’te bulunan düşman gemilerini batırmak maksadıyla kullanılmış. Osmanlı öncesinde örneğine rastlanmayan para vakıfları da Osmanlıların vakıf sistemine getirdiği bir yenilik olarak nitelendirilir.” Kitapta lale, kahve ve lokuma da özellikle değinilmiş. Bu başlıkların kitaba neden dahil edildiğini ise şöyle anlaüyor Ergün, “Dünyaya öncülük eden bütün bu teknolojik ve kurumsal gelişmişliklere yüksek sanat ve zevk öğelerinin eşlik etmesi beklenir bir durumdur. Şiirlere süslemelere konu olan lâleyi dünyaya Osmanlı Türkleri tanıtmış, İstanbul’dan başlayan lale bahçeleri modası tüm Avrupa’yı etkisi altına almış. Kahve de bir dünya lezzeti olma yolculuğuna İstanbul’dan başlamış.